Producteninformatie goed ingelicht beter kopen

Airconditioning wordt vaak de schuld gegeven van gezondheidsproblemen en lichamelijke klachten. In de auto, op het werk, op hotel, … Maar wat klopt hier nu precies van? Is airco schadelijk voor de gezondheid? Maakt een airconditioning je ziek?

Verkoudheid

‘Van een airconditioning geraak je verkouden’, iedereen heeft het wel eens gehoord. Toch blijkt dit niet te kloppen. Je wordt niet verkouden van de airco zelf, maar van teveel tocht of van de grote temperatuurverschillen tussen binnen en buiten. Door de plotse overgang van de warme buitentemperatuur naar de koude binnentemperatuur kan het rhinovirus, dat verkoudheid veroorzaakt, zich snel vermeerderen. Ons lichaam kan een verschil van vier tot zes graden niet goed opvangen.

Sick Building Syndrome (SBS)

Het Sick Building Syndrome wordt verbonden met iemands werkplek. Symptomen ervan zijn: hoofdpijn, lusteloosheid, geïrriteerde huid, concentratieproblemen, allergie,misselijkheid, vermoeidheid, keelpijn, neus- of oogirritatie. Deze symptomen verdwijnen ’s nachts, in het weekend of tijdens de vakantie. De oorzaken zijn vaak te wijten aan meerdere kenmerken van het gebouw, maar airco kan een grote rol spelen. Het zijn niet zozeer airconditionings die de ziekte mee in de hand werken, wel oudere of slecht gemaakte, slecht onderhouden of verkeerd afgestelde airconditionings. Die airco’s voeren de warmte en het stof niet meer efficiënt af, waardoor de werkomgeving ongezond wordt.

Legionella

Dat de meeste airconidtionings legionella, de bacterie die legionellagriep of het veteranenvirus verspreiden, klopt niet. De legionella pneumophilia-bacterie komt van nature vooral voor in water en vermenigvuldigt zich bij temperaturen van +25 graden. Bij ons is de verspreiding van legionella via een aircosysteem dus miniem. Het water van de airco moet regelmatig ververst worden, zodat het nooit boven 30°C uitstijgt. De airco zou hier in een aantal gevallen wel legionella kunnen verspreiden: als de verse buitenlucht druppeltjes bevat van andere besproeiingsbronnen, als de buitenlucht in de winter bevochtigd wordt omdat de vochtigheidsgraad sterk daalt of als er in de zomer condensvorming optreedt in de koeler. Maar het risico is zeer klein zolang je ervoor zorgt dat je aircosysteem regelmatig onderhouden wordt.

Allergieën

Airconditioning is doorgaans erg gunstig voor mensen met een allergie of astma. Airconditioning kan de lucht namelijk filteren, bevochtigen, koelen, desinfecteren, enz. Een binnenunit van een aircosysteem kan uitgerust worden met een filter tegen pollen, stof en rook. Daarom vinden we in ziekenhuizen en operatiekamers altijd een airco terug. Natuurlijk gaat dit alleen maar op in het geval van een goed onderhouden airconditioning.

Dat een airconditioning de ruimte afkoelt, is algemeen geweten. Maar dat een airco ook het vochtigheidsgehalte en de zuiverheid van de lucht regelt, is minder bekend. Hieronder vind je alle functies van een airconditioning

1. Koelen: de meest gekende functie van een airconditioning. Een airco onttrekt de warmte aan de lucht, waarna de ruimte afkoelt.
2. Verwarmen: sommige airconditioners kunnen hun werking ook omkeren en de ruimte verwarmen. Dit zijn warmtepompen. Op die manier krijg je zowel in de zomer als in de winter de gewenste temperatuur.
3. Zuiveren: een airconditioning zorgt voor zuivere en gezonde lucht. Ze zijn namelijk uitgerust met filters die stof, pollen en rook filteren, wat erg interessant is voor mensen met een allergie.
4. Ventileren: airconditioning staat in voor een gelijkmatige luchtverdeling. Bepaalde airco’s kunnen de binnenlucht vervangen door verse buitenlucht, wat veel comfortabeler aanvoelt.
5. Ontvochtigen: als de airconditioning de ruimte aan het koelen is, ontvochtigt hij ook meteen de lucht. Een te hoge vochtigheidsgraad laat ons transpireren, wat niet erg aangenaam is. Dit voorkomt de groei van schimmels, wat gunstig is voor personen met allergieën. Elektronische toestellen gaan langer mee.

Bij veel airconditioningmodellen kun je kiezen voor een invertergestuurd systeem. Een inverter regelt de snelheid van de compressor en klimatiseert zo snel en efficiënt een ruimte. Gewone airconditionings verbruiken vooral veel energie op het moment dat de compressor opstart, dus iedere keer dat de thermostaat vaststelt dat de kamertemperatuur lager of hoger is dan de gewenste temperatuur.

Bij het invertersysteem blijft de compressor altijd in werking. Als de juiste temperatuur bereikt is, zal de compressor lange tijd langzamer draaien alvorens af te slaan. Bij temperatuur die gewijzigd moet worden, draait de compressor sneller. Het energiegebruik ligt tot 40% lager dan bij gewone aan/uit-systemen. Ten opzichte van een centrale verwarming zul je tot 75% energie besparen, ten opzichte van een klassieke warmtepomp (geen airco-warmtepomp) tot 40%.

Toestellen met inverter meten de temperatuur sneller en vaker dan een gewoon systeem. Een inverter zal dus sneller reageren, waardoor er minder temperatuurschommelingen zijn. je zult ook minder last hebben van tocht. Een invertersysteem is een ideale oplossing voor plaatsen waar veel mensen lange tijd in de buurt van een airco moeten blijven, zoals werkplaatsen, kantoorruimtes, …

Bij de aankoop van een airconditioning kun je altijd kiezen voor een warmtepomp. In plaats van warmte te onttrekken aan de binnenlucht en deze af te voeren, onttrekt de airconditioner warmte uit de buitenlucht en verwarmt hiermee de ruimten binnen. Het principe van een airconditioning wordt dus gewoon omgekeerd. Zo’n airconditioning wordt ook wel eens een omkeerbare of reversible airconditioning genoemd. Op deze manier kun je je airconditioning het hele jaar door gebruiken. Hier vind je de voor- en de nadelen van een warmtepomp op een rijtje.

Voordelen:

1. Een goede warmtepomp verbruikt minder energie dan een klassiek verwarmingssysteem. Jaarlijks zou je tot 40% besparen van je gewoonlijke energiefactuur door het verbruik van gas en olie. Dat komt neer op een paar honderd euro per jaar.
2. De CO2-uitstoot van een warmtepomp is veel minder dan die van een klassiek verwarmingssysteem. Een warmtepomp onttrekt immers gratis warmte aan de omgeving, da warmte wordt niet opgewekt maar verplaatst. Een warmtepomp is dus milieuvriendelijker.
3. Je kunt de ruimte niet alleen opwarmen, maar ook afkoelen. Je hebt geen schoorsteen en geen gasaansluiting nodig.
4. Je kunt je airconditioning het hele jaar door gebruiken. In de winter gebruik je hem om de ruimte te verwarmen, in de zomer om af te koelen.

Nadelen:

1. De aankoop ervan is duurder dan de aankoop van een gewone verwarmingsketel.
2. Je woning moet goed geïsoleerd zijn.

Nadat je het type airconditioning gekozen hebt, is het tijd voor de installatie. En daar komt ook nog heel wat bij kijken!  Voor vaste airconditioners moet je een beroep doen op een installateur, maar een mobiele airconditioning kun je zelf installeren. Hier vind je alvast de stappen van de installatieprocedure voor een mobiele airconditioning:

1. Zoek de plaats uit, ergens dichtbij een raam.
2. Maak de luchtaanvoerslang aan de airco vast en steek hem door het raam naar buiten. Probeer de openstaande kier van het venster zo goed mogelijk te bedekken. Je kunt ook een speciale opening maken in een raam, muur of deur. Zorg ervoor dat je deze kunt afdekken op het moment dat je de airconditioning niet gebruikt.
3. Laat de airconditioning zo’n 24 uur rechtop staan vooraleer je hem in gebruik neemt.
4. Na 24 uur mag je de airco in gebruik nemen. Sluit alle ramen en deuren van de ruimte die je wil afkoelen of opwarmen.
5. Controleer of alles in orde is met de airco. Is de aan- en afvoer van de lucht niet geblokkeerd?
6. Het merendeel van de mobiele aiconditioners beschikt over een waterreservoir voor de koeling. Vu dit reservoir voordat je de airco aanzet. Na ongeveer acht uur zal het water op zijn.
7. Zet de airconditioning aan, manueel of met de afstandsbediening.  Veel airco’s hebben een timer. Je kunt ze dan programmeren om op bepaalde tijdstippen in werking te treden.
8. Maakt de mobiele airconditioning teveel lawaai, leg er dan iets onder om het geluid te dempen (een matje bijvoorbeeld).

Na de installatie moet je de verplaatsbare airconditioning goed onderhouden:

1. Maak de buitenkant van de airconditioning regelmatig schoon met een vochtige doek, maar trek eerst de stekker uit.
2. Maak de stoffilter en de reinigingsfilter van een airco regelmatig  schoon met een stofzuiger.
3. Ontkalk de airco geregeld met het product dat meegeleverd werd.

Airconditioning bestaan er in tientallen verschillende soorten en maten. Denk op voorhand goed na over welk soort airconditioning je wilt, wat de voor- en de nadelen zijn van elk systeem.

Mobiele airconditioner :

Een mobiele airco wordt meestal gebruikt voor de afkoeling van kleine ruimtes. Zo’n airconditioner staat op wieltjes, weegt niet veel en is dus gemakkelijk verplaatsbaar. Het grote voordeel is dat je ze op verschillende plaatsen kunt gebruiken, bijvoorbeeld overdag in de woonkamer en ’s nachts in de slaapkamer. Voor de afvoer van de warmte heb je een buis, die meestal door een raam gestoken wordt. Bij dit type moet je ook geen installatiekosten betalen, je kunt alles zelf installeren. Alles wat je nodig hebt is een stopcontact en een opening om de afvoerbuis door te steken. Deze airco’s maken doorgaans meer lawaai en koelen minder goed dan vaste ‘airco’s’. De mobiele airco is verkrijgbaar in monobloc- of splituitvoering.

Split-airconditioning:

De split airco of vaste airco bestaat uit een binnen- en een buitendeel, die met elkaar zijn verbonden. Je kunt ze gemakkelijk plaatsen . Bij split-airco’s wordt het motorblok buiten geplaatst, waardoor ze erg stil werken. Het toestel voor binnen is meestal erg compact en valt dus niet teveel op.

Multisplit-airconditioning:

Zelfde principe als een split-airco, alleen kun je hier één buitenunit verbinden met meerdere binnenunits. Zo kun je verschillende ruimtes apart verwarmen en verkoelen. Je kunt ook meerdere buitendelen hebben, waar dan zeer veel binnenunits mee verbonden worden. Ideaal voor grote gebouwen, zoals kantoorgebouwen.

Raamkoelers:

Een type airco dat zeer veel gebruikt wordt , vrij gemakkelijk te installeren en niet te duur. De airconditioning wordt boven een deur of in een venster of muur geïnstalleerd. De binnen- en buitendelen zitten meestal samen in één toestel. De installatie is gemakkelijk, maar er komt op voorhand heel wat breekwerk aan te pas.

Verschillende modellen

• Vloerairconditioning: Dit type staat op de vloer van desbetreffende ruimte en wordt meestal met beugels aan de muur bevestigd. Handig in ruimtes met een laag plafond! Deze airco’s zijn vrij gemakkelijk zelf te installeren. De bediening ervan gebeurt meestal met een afstandsbediening. Het grootste nadeel van de vloerairconditioning is dat hij erg opvalt in het interieur.
• Plafondairconditioning: Zelfde principe als een vloerairco, maar wordt onder het plafond bevestigd. Het grootste voordeel is dat de airco overal gemonteerd kan worden. Het nadeel is dat hij vrij zichtbaar is in het interieur. als de omkasting in te bouwen is boven het plafond, kiest men vaak voor de cassette-airconditioning.
• Wandairconditioning: Een van de meest voorkomende modellen, dat vaak gebruikt wordt in kleinere ruimten. Heeft meestal compacte afmetingen maar valt wel op in het interieur. is gemakkelijk zelf te bevestigen.
• Cassette-airconditioning: Bij dit type airconditioning is de afwerking veel mooier. Het systeem wordt boven het plafond gemonteerd en is zo goed als onzichtbaar, je ziet alleen het rooster. Deze toestellen worden vaak gebruikt in kantoorgebouwen of horecagelegenheden. Het grootste nadeel is dat de installatie volledig uitgevoerd moet worden door de firma waarbij je de airco besteld hebt. De cassette-airconditioning maakt bovendien niet veel lawaai., maar is wel een stuk duurder.
• Satellietairco: Een airconditioner die boven het plafond geplaatst wordt en enkel herkenbaar is aan de meerdere aanzuig- en inblaasroosters. Dit type airco produceert bijna geen lawaai, is esthetisch zeer mooi (bijna niets van te zien) en verdeelt de luchtstroom zeer goed. Je moet de installatie wel laten uitvoeren door het bedrijf, en er moet een ruimte voorzien zijn tussen het plafond en de bovenlaag. De kostprijs is veel hoger dan bij andere airconditioningsystemen.

Bij het berekenen van het koelvermogen dat ja airco nodig heeft, spelen een heel aantal factoren mee. De keuze van het koelvermogen van je airco zal vooral afhangen van de kenmerken van de ruimte waarin je de airco wilt installeren: de oppervlakte van de ruimte, de ligging, het soort verlichting, de blootstelling aan de zon, de isolatie, het aantal personen dat er doorgaans verblijft en het werk dat ze er verrichten, het dak, het vensterglas, …

Als eenvoudige vuistregel kun je stellen dat je per kubieke meter van de ruimte die je wil afkoelen, zo’n 30 à 40 Watt nodig hebt. Als je een airconditioner koopt met een te laag koelvermogen, is de kans groot dat de ruimte niet voldoende gekoeld wordt. Maar als je een toestel koopt met een te hoog koelvermogen, verbruikt dit teveel en zul je meer onkosten moeten betalen.

Je kunt het koelvermogen best op voorhand laten berekenen door de installateur of technicus van de firma waarbij je je airconditioning bestelt. Wil je toch al een klein idee krijgen van het koelvermogen dat je airco nodig zal hebben, voer dan volgend eenvoudige berekening uit:

1. Bereken eerst de inhoud van de ruimte die je wil verkoelen in kubieke meters: lengte x breedte x hoogte. Bijvoorbeeld eenkamer is 4 x 4 x 2,5 = 40m³.

2. Vermenigvuldig dan met:

• 30: voor een goed geïsoleerde ruimte met weinig ramen waar nog een verdieping bovenligt of die een schuin dak heeft.
• 40: een ruimte waar iets meer warmte kan binnenkomen, vaak meerdere mensen aanwezig zijn, waar elektronische apparatuur staat, weinig isolatie heeft, verschillende vensters, ..
• 50: ruimte met geen of heel weinig isolatie, veel vensters, een plat dak, veel mensen  en apparatuur. Een ruimte waar veel warmte binnenkomt.

Stel dat de bovenstaande ruimte slecht geïsoleerd is, met veel vensters, en er de hele dag mensen aan het werk zijn, kies dan voor factor 50. 40×50= 2000. Je bent dus op zoek naar een systeem van 2000 Watt of 2 kW koelvermogen.

Bij de aanschaf van een airconditioning moet je met een heleboel factoren rekening houden. stel jezelf én de verkopers op voorhand voldoende vragen.

Voor welk type airconditioning kies ik?

In principe kunnen we zeggen dat er twee grote groepen van airconditioningsystemen zijn: de mobiele airco en de split-airco. De mobiele airco heeft geen vaste plaats. De lucht wordt via een slang naar buiten afgevoerd. Deze types zijn goedkoper dan de splitairco’s, maar splitairco’s functioneren doorgaans iets beter.

Welke capaciteit moet mijn airco hebben?

Als je kiest voor een airconditioningsysteem met een te lage capaciteit, krijgt de ruimte die je af wil koelen nooit de juiste temperatuur. Bij een airco met een te hoge capaciteit krijg je last van de tocht en temperatuurschommelingen. Zo’n toestel zal ook meer verbruiken. Je moet ook rekening houden met de eigenschappen van de ruimte die je wenst af te koelen: is er veel zonlicht? Zijn er vaak veel mensen aanwezig? Hoe groter de ruimte, des te groter de capaciteit die de airco moet hebben. Reken ongeveer op 40 W. per m³.

Waar plaats ik mijn airconditioningsysteem?

Bepaal op voorhand of je kiest voor een mobiele airco of een split airco. Kies je voor een mobiele airco, zorg er dan voor dat je de slang die de lucht afvoert goed kunt plaatsen. Zo’n slang is meestal niet zo lang. De buitenunit van een splitairco plaats je best op een plaats die gemakkelijk te bereiken is voor technisch onderhoud. Ieder toestel verdeelt de lucht op zijn eigen manier, dus moet je bij de keuze van het systeem rekening houden met de plaats van de binnenunits. Waar is er plaats vrij? Plaats je binnenunit ergens waar je geen last zult hebben van het geluid of de tocht. Misschien is er wel een vals plafond of een valse wand waarachter je je airco kunt verbergen?

Hoeveel ruimten moet de airco bedienen?

Als je meerdere ruimten wil afkoelen, kun je waarschijnlijk meerdere binnenunits aansluiten op één buitenunit.

Hoeveel stroom verbruikt de airco?

Een airconditioning verbruikt veel stroom, let dus zeker op het verbruik en de energieklasse van je nieuwe airco.

Hoeveel lawaai maakt de airconditioning?

Bepaalde types produceren meer lawaai dan andere. Test dit op voorhand uit in de winkel. Een split airco waarbij de condensor in de buitenunit zit, produceert het minste lawaai.

Een airconditioner regelt de temperatuur, de luchtbeweging en de luchtontvochtiging. Men denkt vaak dat een airconditioner de lucht afkoelt, maar dit klopt niet. Een airco onttrekt de warmte uit de hete lucht.

Een airconditioner werkt eigenlijk volgens hetzelfde principe als een koelkast, het principe van de warmtepomp of koelmachine. Maar in plaats van enkel een kleine ruimte te koelen, koelt een airconditioning een hele kamer, huis, winkel of kantoorgebouw.

Airconditioners maken gebruik van een koelmiddel, dat een erg laag kookpunt heeft en dus gemakkelijk van een gas in een vloeistof verandert. Deze chemische stof wordt gebruikt om hitte hete lucht van binnen naar buiten te verplaatsen. Het bevindt zich in een gesloten systeem in de airco.

Een airconditioner bestaat uit een binnen- en een buitenunit. Die bevatten drie belangrijke onderdelen: een compressor, een condensor en een verdamper. De compressor en de condensor bevinden zich meestal in de buitenunit. De verdamper bevindt zich in het gedeelte binnenshuis.

De binnenunit zuigt de warme lucht op. Een koelmiddel, dat voortdurend in het systeem wordt rondgepompt, komt in de vorm van gas in de compressor terecht, waar het samengedrukt wordt. Het gas wordt zo een hete vloeistof onder hoge druk. Dit gas wordt via koperen leidingen naar de condensor gevoerd. In de condensor (warmtewisselaar), die koel gehouden wordt met lucht, water of een combinatie van beide, wordt de opgevangen warmte afgegeven aan de buitenlucht, waarna het gas weer in een koelvloeistof verandert. Dit koelmiddel condenseert en vloeit terug naar de verdamper, waar het terug verdampt in een koud gas onder lage druk. de gekoelde lucht wort de ruimte ingeblazen.

Dit opwarmen en afkoelen van de koelvloeistof is een cyclus die voortdurend opnieuw begint, totdat de gewenste temperatuur bereikt is. De thermostaat stelt vast wanneer de juiste temperatuur bereikt is en zet de airconditioner af.

Bij een airconditioning kun je meestal kiezen voor de installatie van een warmtepomp. Een warmtepomp onttrekt warmte aan de buitenlucht en brengt die naar binnen. De cyclus wordt dus eigenlijk omgekeerd. Een warmtepomp werkt ten opzichte van andere verwarmingssystemen energiebesparend.